Onlangs had ik een spannende ontmoeting. De CEO van een organisatie met een zeer invloedrijke rol in de samenleving in Noord-Nederland had me uitgenodigd om te praten over een aanpak om in zijn bedrijf met duurzaamheid aan de slag te gaan.

Een uitnodiging om mijn vingers bij af te likken. Het  bedrijf opereert namelijk in een sector waar de leidersrol ten aanzien van duurzaamheid nog niet is opgepakt. Niet in Nederland, maar zelfs ook nauwelijks wereldwijd. En hoewel het bedrijf in eerste instantie vraagt om ondersteuning bij de eerste stappen, kon ik niet nalaten hem te schetsen welke kansen er liggen als het bedrijf all the way zou gaan en duurzaamheid zou integreren in het hart van de bedrijfsstrategie.

“Stel je voor dat dit bedrijf niet alleen de beste in de wereld zou worden, maar ook vóór de wereld!”

Tenzij ik me sterk vergis, voelde de CEO zich wel aangetrokken door deze gedachte. Maar ja, de aandeelhouders…..

“De aandeelhouders” schijnen nog steeds massaal af te haken na het horen van de eerste lettergreep van het woord duurzaamheid. Dit verwondert me meer en meer. De essentie van een organisatie bestaat uit het creëren van waarde voor alle stakeholders. Naast aandeelhouders zijn dat: klanten, medewerkers en de maatschappij. Zij zijn degenen die je bedrijf licence to operate verschaffen, de product afnemen en zich aan het bedrijf willen verbinden als ze zich herkennen in de waarden. Is uiteindelijk niet de enige manier om langdurig (duurzaam) te kunnen voortbestaan (en winst te maken) dat je bedrijf waarde creëert voor deze belanghebbenden?

Duurzame waarde
Waarde, ook aandeelhouderswaarde, creëer je uiteindelijk niet met saneringen en focus op kwartaalcijfers, maar met business modellen die voorzien in behoeften op een manier die kan blijven voortduren. Dat wil zeggen: zonder de aarde uit te putten en zonder mensen uit te buiten.

The Natural Step helpt organisaties om een begin te maken met hun duurzaamheidsaanpak, deels op dezelfde manier als een gewoon adviesbureau zou doen: door het verzamelen van gegevens over de huidige situatie, het genereren van ideeën om de prestaties te verbeteren en het maken van een actieplan. Niks spectaculairs.
Wèl spectaculair is het deel dat wij bij The Natural Step anders doen, en dat is het deel waarin we met het bedrijf het fundament leggen waarop het kan voortbouwen wanneer het na de eerste stappen toch hogere ambities ontwikkelt.

Dat fundament bestaat uit twee belangrijke pijlers: ten eerste de visie die we het bedrijf helpen ontwikkelen door middel van backcasting, het definiëren van het gewenste beeld van het bedrijf in een duurzame toekomst. En ten tweede de duurzame waarde analyse die we uitvoeren tijdens het onderzoeken van de huidige situatie. Deze analyse maakt duidelijk welke kansen het bedrijf heeft om de uitdagingen op het gebied van duurzaamheid te vertalen in activiteiten die de (aandeelhouders-) waarde van het bedrijf vergroten.
Het woord duur in duurzaam betekent dus niet dat het ten koste gaat van de winst, zoals aandeelhouders vrezen. Het betekent een bedrijf dat voort-duurt.

Aandeelhebbers of aandeelhouders
Wat mij betreft noemen we bezitters van aandelen die alleen geïnteresseerd zijn in korte termijn voortaan aandeelhebbers. Hun kortetermijnoriëntatie vormt op termijn een bedreiging voor de continuïteit van het bedrijf en de aandelen zijn dan waardeloos.  Aandeelhouders zijn zij die willen dat hun aandelen gestaag in waarde toenemen, door investeringen in groene productiemethoden, kwaliteit van medewerkers en het milieu, en in  innovatieve producten en diensten die geld opleveren door de waarde die ze toevoegen.

Ik wens de CEO van dit bedrijf toe dat hij echte aandeelhouders heeft, zodat hij het bedrijf kan leiden naar een toekomst met duurzame waarde.

Op 30 en 31 januari gaf ik samen met Berend Aanraad, directeur van TNS Nederland, de Level 1-training The Natural Step. Tien deelnemers uit heel verschillende sectoren kwamen zich twee dagen bekwamen in leiderschap voor duurzaamheid. 

The Natural Step biedt hiervoor een fantastisch raamwerk, omdat het:
- de complexe materie van systeemdenken laagdrempelig maakt; 
- een heldere definitie, taal en toetsingskader biedt voor duurzaamheid; 
-  voorziet in praktische tools om een integrale visie, strategie en actieplan voor duurzaamheid te maken.
  
Kortom: alles wat je nodig hebt om de eerste stappen te zetten op de reis naar een volledig duurzame organisatie…met jou als reisleider en vier eenvoudige duurzaamheidsprincipes als kompas.

Deze rol als reisleider is wat we verstaan onder leiderschap voor duurzaamheid:  Het gaat niet om je hiërarchische positie in de organisatie, maar om vanuit de positie die je hebt op te staan en te zeggen: “Het kan anders, beter, en ik ga het doen in mijn werk. Wie doet er mee?”. Of je nu productiemedewerker bent of ontwikkelaar, HR-adviseur of facilitair medewerker, iedereen kan vanuit zijn eigen rol beginnen met het maken van duurzamere keuzes en daarmee in zijn eigen organisatie iets in beweging zetten. Dàt is persoonlijk leiderschap, en in alle bescheidenheid durf ik te stellen dat dàt is dat waar de wereld behoefte aan heeft.

Wat was het dan ook geweldig om te zien dat een groep mensen uit alle hoeken van ons land, met heel verschillende achtergronden (zoals huisvesting, pensioenfonds, natuureducatie, journalistiek, consultancy en business development) elkaar vonden in die gedeelde taal voor duurzaamheid van The Natural Step. De taal waardoor ze goed konden samenwerken in de oefeningen en elkaar meteen ook verder konden helpen bij concrete praktijksituaties: Action Learning zoals het bedoeld is!

Tien mensen die elk vanuit hun eigen context dezelfde vraag hadden, namelijk: “Hoe kan ik vanuit mijn eigen rol in de samenleving een verschil gaan maken voor duurzaamheid?” Tien mensen die na twee dagen weer uitwaaieren over het hele land in al hun verschillende sectoren met een antwoord op die vraag. Tien mensen die morgen kunnen beginnen om vanuit hun eigen rol en hun eigen kracht stappen te zetten voor een duurzame toekomst.

Wat een kick om vanuit mijn rol als TNS-trainer te hebben mogen bijdragen!